NLP veya NLP uzmanlığı ülkemizde çok duyulan bir kavram olsa da, konunun içeriği ve uygulanış biçimi konusunda yeterince bilgi sahibi değiliz (bakınız: Türkiye'de NLP). NLP uzmanı kimdir? Tam olarak ne yapar? Yetkileri nelerdir? Cevapların tam olarak bilinmemesi uygulama sahasında önemli sorunlara yol açabilmektedir.
NLP uzmanı, Neuro Linguistic Programming yani Sinir Dili Programlaması disiplini alanında uzmanlaşmış kişilere denir. "NLP Practitioner" (Türkçesi: NLP Uygulayıcısı), "NLP Master Practitioner" (Türkçesi: NLP Uzmanı) veya "NLP Trainer" (Türkçesi: NLP Uzmanı ve Eğitmeni) olmak, kişinin NLP eğitim seviyesi hakkında bilgi veren tanımlamalardır.
Birçok gelişmiş ülkede NLP Uzmanlığı veya Profesyonel Koçluk bir meslek olarak tanınmaktadır. Örneğin İngiltere de NLP uygulayıcılığı, yayınlanan SOC 3224 [Counsellors]/99 kod numaralı meslek standardı ile, ilave bir meslek eğitimine gerek duyulmaksızın, resmi bir danışmanlık mesleği olarak kabul görür: Bilgi için tıklayınız..
Türkiye'de NLP uzmanlığı, kendi başına bir meslek unvanı değildir. NLP uzmanlığının ülkemizde henüz tanımlanmış ulusal bir meslek standardı ve kodu bulunmamaktadır. Bu durumda ülkemizde NLP alanında uzmanlaşan kişilerin iki şekilde çalışması mümkündür.
Birincisi: NLP alanındaki uzmanlıklarını diğer mesleki kimlikleri altında kullanırlar. Örneğin NLP bünyesindeki etkili iletişim ve insan mühendisliği araçlarını kullanarak daha etkili hekim, psikoterapist, öğretmen, danışman, yönetici, reklamcı, siyasetçi, diyetisyen, avukat veya satış danışmanı veya profesyonel koç olmak mümkündür. Bu nedenle kendisini genel bir tanımlama olan "Ben NLP uzmanıyım" diye tanıtan kişiye "Uzmanlığınızı tam olarak hangi alanda kullanıyorsunuz? Mesleki ihtisasınız nedir?" diye sormak gereklidir ve yanlış anlaşmaları önleyecektir.
İkincisi: NLP uzmanı veya eğitmeni olarak eğitim ve danışmanlık hizmeti sunarak serbest meslek faaliyeti yürütürler. Serbest meslek faaliyeti, sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari niteliği olmayan işlerin işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır. Ülkemizde bir çok NLP uzmanı, kendi hesabına çalışan avukat, doktor, diş hekimi, veteriner hekim, mimar, mühendis, serbest muhasebeci mali müşavir, danışman, ressam, yazar, bestekar, noter, artist, menajer, rehber vb. kişiler gibi serbest meslek faaliyeti yürütmektedir.
"NLP Uygulayıcısı" veya "NLP Uzmanı" olmak, öncelikli olarak kişinin NLP eğitim seviyesi hakkında bilgi verir.
Ülkemizde NLP alanında henüz tanımlanmış bir meslek standardı bulunmadığından, yanlış anlaşmaları önemek için, bu unvanı kullan kişilere, uzmanlıklarını hangi alanda kullandıkları sorulmalıdır.
Hizmet aldığınız bir hekim, psikolojik danışman, profesyonel koç, hemşire...v.s. "NLP Uzmanı" olabilir...
NLP alanında uzmanlaşma yolculuğu, uluslararası NLP organizasyonlarının eğitim komisyonları tarafından tanımlanmış bir süreci ve basamakları (seviyeleri) vardır. Her bir seviye, kişinin sahip olduğu asgari bilgi ve tecrübe seviyesi hakkında bilgi verir. Eğitim alınabilecek tanımlanmış basamaklara rağmen, NLP ve benzeri geniş kapsamlı disiplinlerde, teorik olarak uzmanlaşmanın bir sonunun olmadığının hatırlanmasında da fayda vardır. "Ben fizik alanında uzmanlaşmak istiyorum" diyerek yola çıktığımızı düşünelim. 4 yıl lisans 2 yıl da yüksek lisans yapmış olduğumuzu varsayalım. 6 yıl içerisinde uzmanlık yolunda önemli bir yol gitmiş olsak da, geçen zaman içerisinde üretilen yeni bilgi miktarının, birey olarak, öğrenebileceğimiz bilgi miktarından her zaman kat kat daha fazla olduğun bilincinde olup, hangi ilim olursa olsun, "ben oldum demek" yerinde, öğrenmenin ömür boyu süren bir serüven olduğunu unutmamalıyız. Bize göre iyi bir uzman, hem birikiminin, hem daha öğrenebileceklerinin var olduğunun farkında olan ve gelişim yolculuğunda merakını hiç kaybetmeyen kişidir.
NLP alanında herkes ihtiyaç duyduğu seviyede uzmanlaşarak, öğrendiklerini özel veya meslek hayatında kullanabilir. NLP alanında uzmanlaşabilmek için belli bir bölümden mezun olunması koşulu yoktur. Bu nedenle NLP uzmanı olmak, kişinin akademik eğitim geçmişi hakkında bilgi vermez ve uzmanlığını hangi alanda uyguluyor olduğunu yani mesleğini tanımlamaz. NLP uzmanınız bir hekim, öğretmen veya mühendis olabilir...
NLP organizasyonları tarafından tanımlanan NLP eğitim süreci, basamakları ve standartları için "NLP Curricula" veya "NLP Curriculum" ifadelerini aratabilirsiniz. NLP uzmanlaşma yolcuğu hakkında fikir vermesi, bir kaç organizasyonun eğitim standartları dokümanlarına sitemiz üzerinden de ulaşabilirsiniz... Detaylı bilgi için: NLP eğitim standartları NLP Curricula.
NLP alanında herkes ihtiyaç duyduğu seviyede uzmanlaşarak, öğrendiklerini özel veya meslek hayatında kullanabilir.
Bir NLP uzmanından hizmet almaya ihtiyacınız varsa, ilk önce alacağınız hizmetin türünü net olarak tanımlayınız. Terapiye mi ihtiyacınız var, ilişki veya performans koçluğuna mı? Sağlıklı beslenme, olumsuz alışkanlıkları bırakma, spor koçuna veya NLP alanında eğitim almaya mı ihtiyacınız var...? İhtiyacınızı netleştirdikten sonra, doğru kişiyle çalıştığınıza emin olabilmek için, iki konuda sorgulama yapmanızı öneririz.
Birincisi: Hizmet alacağınız kişinin mesleki yeterliliği bulunuyor mu? Örneğin terapi konusunda yardıma ihtiyacınız varsa, uzmanınızın aynı zaman klinik ihtisasının olmasına dikkat edebilirsiniz. NLP alanında ki uzmanlığından bağımsız olarak, size sunacağı hizmet ile ilgili mesleki ihtisasının bulunup bulunmadığını ve tecrübesini sorgulayınız.
İkincisi: NLP uzmanlık seviyesi ve tecrübesi hakkında bilgi edinin. Kişinin bağlı bulunduğu NLP organizasyonu üzerinden yetkinliklerini ve sertifika derecesini sorgulayabilirsiniz. Kişinin NLP uzmanlığını teyit edebilecek, kayıtlı göründüğü bir NLP organizasyonu bulunmuyorsa, kişinin uzmanlık unvanını neye dayanarak kullandığını mutlaka sorgulayın. Mesleki uzmanlık ve NLP uzmanlığı bir araya geldiğinde, alacağınız hizmetten verim alma ihtimaliniz yükselecektir.
NLP araçları ve mesleki uzmanlık bir araya geldiğinde, ortaya etkili sonuçlar çıkar...
Kısa cevap: Tıbbi (klinik) ihtisası bulunuyorsa evet. Yoksa hayır.
Uzun cevap: NLP eğitimleri, hem özel hayatta hem de insan potansiyelinin ve iletişim süreçlerinin önemli rol oynadığı mesleklerde kullanılabilen çok değerli bilgi ve beceriler aktarır. NLP 'yi, içerisinde birçok faydalı bilgi, metot ve kolaylaştırıcı teknik bulunan bir araç kutusuna benzetiliriz. NLP, birçok farklı disiplin, bilim ve uzmanlık alanından bir araya getirilmiş kapsamlı bir bilgi havuzudur. NLP bilgi havuzunun içerisinde bulunan bu araçlardan bazıları, psikoterapi alanında olağanüstü başarılı sonuçlar alabilen uzmanlarının gözlemlenmesi (modellenmesi) sonucunda geliştirilmiş ve eğitimlerde aktarılmaya başlanmıştır. Bu nedenle, NLP eğitimi aldığınızda, terapide kullanılan bazı teknikler de öğrenmiş olursunuz. Bir tıp hekimi öğrenmiş olduğu bu teknikleri, hastalarını tedavi etme sürecinde etkili biçimde kullanabilir. Ancak tek başına NLP eğitimi almak, eğer tıp fakültesinden mezun değilseniz, sizi hekim yapmaz, hasta görme veya tedavi etme yetkisi kazandırmaz.
NLP konusunda eğitim alan kişiler, mesleklerinde NLP uygularken, bulundukları ülkenin yasalarını ve uygulamış oldukları mesleğin profesyonel ve etik gerekliliklerini yerine getirmekle yükümlüdürler. Hekim olmayan NLP uzmanlarının, "Bilinç Altı Tedavisi" , "Hipnozla Tedavi", veya "Fobi Tedavisi" gibi kavramlar kullanmaları doğru değildir. Uluslararası NLP eğitim standartlara uygun ve tecrübeli bir enstitüde yetişmiş olan her "NLP Uzmanı", tedavi ehliyeti bulunmuyorsa, hastalığı için kendisine başvuran müşterilerini, ilk önce bir hekime yönlendirmesi gerektiğinin bilincindedir.
Benzer şekilde, ülkemizdeki lisans mezunu psikologların da teşhis koyma veya tedavi yetkisinin olmadığı, toplum tarafından iyi bilinmemektedir. Türkiye'deki mevzuat gereği, ruh sağlığı ile ilgili teşhis ve tedavi yetkisi, sadece tıp hekimlerine (Psikiyatr) veya klinik alanda yüksek lisans yapmış ve psikoterapi eğitimi almış, klinik psikologlara verilmiştir.
Umarız gelecekte herkes alanında uzmanlaştığı işi yapar ve başkasının alanına müdahale etmez, birbirini tanır ve işbirliği içinde olur. Böyle bir gelecekte, nasıl ki, tıp eğitimi olmayan bir yaşam koçu, bazı müşterilerini sorumluluk gereği bir hekime yönlendirebilirse, aynı zamanda bir tıp hekimi de, kendisine yardım için başvuran bazı mutsuz kişilere aceleyle bir depresyon tanısı koymadan, "Sağlığınızda önemli bir sorun görünmüyor. Ben yaşamınızın kontrolünü yeniden elinize alabilmeniz için size profesyonel yaşam koçluğu almanızı öneriyorum" diyerek ilgili uzmana yönlendirebilmelidir. NLP Academy Turkey olarak böyle bir gelecekte buluşmak için, tüm meslek gruplarından NLP eğitimlerimize katılım sağlayan öğrencilerimizi iyi yetiştirmekte kendimizi sorumlu görüyoruz.
Avusturya Sağlık Bakanlığının (BMGF-93500/0002-1/7/2007) sayılı kararı ile 2007 yılından itibaren, Avusturya genelinde NLP'nin resmi bir danışmanlık ve tedavi yöntemi olarak kabul görmesi, danışmanlık veya tedavi masraflarının sağlık sigortaları tarafından karşılanmasını onaylamıştır.
Birçok Avrupa ve Amerikan üniversitesinde ders olarak okutulan NLP yöntemleri, Türkiye resmi makamları tarafından henüz yeterince tanınmıyor...
NLP'nin ülkemizdeki resmi tanınırlığı, sağlıklı ve bilimsel gelişimine katkıda bulunmak amacıyla, Avusturya'daki uygulamanın, tüm Avrupa ülkelerini kapsaması doğrultusunda yasa çıkartılmasını destekleyen ve bu yönde görüş bildiren uzmanların bilirkişi raporlarını sizin için bir araya getirdik.